20.01.2022

Zaćma, jaskra, retinopatia cukrzycowa i nowotwory oka to niektóre z chorób oczu, nad którymi prowadzimy badania

Międzynarodowe Centrum Badań Oka (ang. International Centre for Translational Eye Research, ICTER) powstało, by czynnie uczestniczyć w walce z chorobami oczu, jaką toczy wielu pacjentów, lekarzy oraz naukowców na całym świecie. Dzięki interdyscyplinarnemu charakterowi centrum działamy na wielu frontach.

Konstruujemy nowe narzędzia diagnostyczne, nowoczesne instrumenty chirurgiczne, poszukujemy nowych terapii farmakologicznych oraz genowych, badamy połączenia pomiędzy komórkami drogi wzrokowej w zdrowym i chorym układzie, budujemy narzędzia wspomagające widzenie u osób ze poważnymi zaburzeniami widzenia,a takżeszukamy nieznanych molekularnych mechanizmów rozwoju chorób oka.

Osiągnięcia naszych naukowców mają pomóc w diagnostyce, zapobieganiu i leczeniu wielu schorzeń, czy upośledzeń narządu wzroku prowadzących do pogarszania się, a nawet utraty widzenia.

Lista badanych w ICTER chorób zawiera zarówno stosunkowo rzadkie nowotwory oka (siatkówczak, pierwotny chłoniak wewnątrzgałkowy, czerniak oka), chorobę Stargardta czy wrodzoną ślepotę Lebera; częściej występujące, jak np. retinopatię barwnikową oraz najbardziej powszechne wśród chorób i zwyrodnień oka: jaskrę, zaćmę, zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem, retinopatię cukrzycową, czy starczowzroczność.

Według ostatniego raportu WHO (World report on vision; https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/blindness-and-visual-impairment) chorych na zaćmę na całym świecie w roku publikacji raportu było aż 65.2 mln. Choroba ta najczęściej dotyka ludzi po 60 roku życia i może prowadzić do zupełnej utraty wzroku. Objawia się zmętnieniem soczewki, pogorszeniem ostrości widzenia, problemami z czytaniem czy oglądaniem telewizji. Wedle szacunków z 2019 roku 10.4 mln ludzi na całym świecie cierpiało na zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem, polegające na uszkodzeniu centralnej części siatkówki oka i prowadzące doupośledzeniu widzenia, zniekształcenia linii prostych, pojawianiu się cieni i mroczek w polu widzenia. Kolejna w rankingu jaskra dotyka 6.9 mln osób na całym globie ipoczątkowo nie dając objawów, w dalszych etapach swojego rozwoju pogarsza jakość widzenia obrzeży obrazu by w skrajnych przypadkach prowadzić do utraty wzroku. Przyczyną jaskry jest wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej, a główne objawy to zaczerwienienie i ból gałki ocznej, mglistość widzianego po przebudzeniu obrazu oraz zawroty głowy. Raport WHO informuje o 4 mln ludzi cierpiących z powodu zmętnienia rogówki, spowodowanego jej uszkodzeniami, infekcjami, a także niedoborem w dzieciństwie witaminy A.

Retinopatia cukrzycowa (3 mln przypadków na rok 2019 według WHO) to kolejna choroba będąca przedmiotem zainteresowań badaczy z ICTER. Powodowana uszkodzeniem drobnych naczyń siatkówki oka, powstającym w odpowiedzi na długotrwały wzrost poziomu glukozy we krwi cukrzyka, objawia się poważnymi zaburzeniami widzenia. Nieostry obraz, mroczki, pogorszenie widzenia w nocy oraz postępująca utrata wzroku to konsekwencje zaburzeń krążenia krwi w naczyniach krwionośnych oka, wylewu krwi do siatkówki i ciała szklistego oraz odwarstwiania się siatkówki. Do diagnostyki retinopatii cukrzycowej, jak również wielu innych chorób oka i wad wzroku stosuje się powszechnie już tomografię OCT.

Wierzymy, że naukowcy z ICTER wynikami swojej codziennej pracy będą pomagać wielu ludziom na całym świecie. Zarówno tym cierpiącym na choroby oczu jak i tym, których wzrok pogarsza się w miarę upływu lat.

Autor: dr Magdalena Banach-Orłowska