Jak rozwijać technologię, aby pomóc pacjentom w szybszym dostępie do specjalistycznej pomocy okulistycznej? Polscy badacze z centrum naukowego ICTER, którzy szukają odpowiedzi na to pytanie, już 1 stycznia 2025 roku oficjalnie połączą siły z Francuzami i Brytyjczykami. Dyrektor Instytutu Chemii Fizycznej PAN (IChF) dr hab. Adam Kubas podpisał z Komisją Europejską umowę o dofinansowanie projektu „Teaming for Excellence”. To efekt wielomiesięcznej pracy zespołu ICTER, który jest częścią IChF.
– Ten projekt to kamień milowy, który pozwoli stworzyć w ICTER centrum doskonałości naukowej i badawczej. Umożliwi nam to przetestowanie i wprowadzenie na rynek naszych najnowocześniejszych technologii. Dzięki temu zwiększymy też naszą widoczność i wzmocnimy zarówno międzynarodowe, jak i lokalne partnerstwa. To sprawia, że ICTER ma szansę wywrzeć trwały wpływ na innowacje w okulistyce w Polsce i poza nią – podkreśla prof. Maciej Wojtkowski, który zarządza centrum naukowym ICTER.
Prestiżowy grant w programie „Teaming for Excellence” w Horyzoncie Europa zagwarantował badaczom finansowanie w wysokości 30 mln euro, z czego 15 mln euro stanowią środki Komisji Europejskiej, a dodatkowe równoważne finansowanie komplementarne pochodzi od Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Teoria połączona z praktyką
Dziś naukowcy w ICTER łączą wiedzę z zakresu fizyki, biologii, chemii, inżynierii i medycyny. Dzięki współpracy z Institute of Ophthalomogy z University College London oraz Institut de la Vision przy Sorbonne Université badacze nie tylko będą w stanie usprawnić przepływ wiedzy i doświadczeń pomiędzy najważniejszymi ośrodkami badań oczu, ale także zyskają lepszą możliwość testowania nowych rozwiązań. Warszawskie centrum doskonałości naukowej ICTER będzie miejscem, w którym nauka spotka się z praktyką, a badania będą przekształcane są w konkretne rozwiązania medyczne.
ICTER razem z partnerami już teraz rozpoczął budowę widoczności projektu, tak w środowisku naukowym, jak i wśród organizacji, które wsparły zespół na etapie aplikowania o grant. Te działania to pierwszy krok w kierunku budowy społeczności organizacji i osób zaangażowanych w walkę o zdrowie oczu pacjentów. Taka sieć przyspieszy wdrażanie nowych technologii i zagwarantuje, że zespoły badawcze będą zawsze blisko potrzeb okulistów. Dzięki temu ICTER będzie miał pewność, że technologie, nad którymi pracuje, będą skutecznie wspierać pracowników medycznych.
Technologia na ratunek okulistom
Takie tropy są podstawą pracy naukowców. Badacze analizują problemy, które blokują rozwój okulistyki, a następnie sprawdzają, czy poziom dostępnych dziś rozwiązań technologicznych jest w stanie przyjść z pomocą. W swoich urządzeniach wykorzystują na przykład nowoczesne metody naświetlania oka, kamery nagrywające nawet 60 tys. klatek na sekundę, ale też rozwiązania sztucznej inteligencji, które pozwalają niezwykle szybko analizować pracę oka.
Jedną z technologii, która opuszcza już laboratoria ICTER jest STOC-T. Zbudowany dzięki niej sprzęt pozwoli szybciej i skuteczniej diagnozować takie choroby jak jaskra, zwyrodnienie plamki żółtej czy retinopatia cukrzycowa. Możliwość postawienia diagnozy na wcześniejszym etapie rozwoju choroby jest tak ważna, ponieważ w Polsce na jednego lekarza okulistę przypada około 10 tys. pacjentów. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia na koniec II kwartału 2024 roku w kolejce do poradni okulistycznej czekało ponad 470 tysięcy Polaków – to tyle osób, ilu mieszkańców liczy cały Gdańsk.